هلال شامگاهی محرم 1430، آزمودن چشمان رصدگران
هر ساله شروع سال جدید قمری با حلول ماه محرم همراه است. شاید رؤیت هلال ماه محرم در سال های قبل که کمتر بحرانی بوده و از امسال با بحرانهای آن روبرو خواهیم شد، در کنار غروبی که ابرها را به رنگ سرخ در آورده، برای هر یک از شما خاطره ای را به دنبال داشته است. مثل عکس زیر از آقای علی ابراهیمی که سال قبل تهیه شده است:
1- بررسی علمی رؤیت پذیری هلال شامگاهی محرم
موعد رصد، روز یکشنبه 8 دیماه 1387(برابر با 28 دسامبر 2008 و 29 ذیحجه 1429) می باشد. زمان مقارنه هلال محرم ساعت 15:53 روز شنبه 7 دی (به وقت ایران) بوده و در غروب روز بعد، هلال حدود 25 ساعت سن و 11 درجه جدایی زاویه ای از خورشید دارد. شاید اهمیت این هلال به خاطر در اوج بودن آن باشد (405 هزار کیلومتر). از نظر علمی نقشه زیر خطوط رویت پذیری هلال را بر مبنای "بهترین زمان" و بر اساس مدل مثلثی ایران نشان می دهد (محاسبات را در سیستم مکان مرکزی و پارامترها بدون اثر شکست جوّی محاسبه کرده ام):
با توجه به این نقشه، آخرین حد پیش بینی رؤیت با چشم مسلح از جنوب این تا خط منتهی به ناحیه H1 که خط واصل شهر گناباد در استان خراسان و دماوند در استان تهران و ارومیه در استان آذربایجان غربی می باشد. در این ناحیه تنها در صورت وجود آسمان صاف و شفاف و تیز بودن چشمان رصدگر و تجربه کافی وی ، امکان رؤیت با چشم غیر مسلح وجود دارد.
اما ناحیه H2 منتهی به خط واصل شهر زابل در استان سیستان و نظنز در استان اصفهان و پاوه در استان کردستان می باشد. در این ناحیه امکان رؤیت با چشم غیر مسلح در شمال ناحیه با کمی دقت و در جنوب آن به راحتی امکان پذیر است. برای رؤیت این هلال در نواحی شمالی ایران نیاز به یک دوربین دوچشمی ضعیف در حد 50 یا 60 میلیمتر می باشد.
نکته1: در ناحیه H1 محاسبه برای پارامترهای لحظه "بهترین زمان" و در ناحیه H2 محاسبه برای پارامترهای لحظه غروب خورشید انجام شده است.
نکته2: بررسی های دقیق، بر اساس رصدهای هلال در روز نشان می دهد که رؤیت این هلال با ابزارهای متعارف نجومی نظیر تلسکوپهای تا حد 10 اینچ، در میان روز و قبل از غروب خورشید امکان پذیر نمی باشد.
2- پارامترهای هلال شامگاهی محرم
در جدول زیر پارامترهای این رصد در لحظه غروب خورشید برای سه مکان آمده است (توپوسنتریک بدون اثر شکست). برای دیگر شهرها می توانید به نرم افزارهای نجومی مراجعه نمایید:
پارامترها | بندرعباس | مرکز ایران | تهران |
غروب خورشید (ساعت ودقیقه) | 16:59 | 16:58 | 16:59 |
مدت مکث (دقیقه زمانی) | 45 | 44 | 44 |
ارتفاع(درجه) | 7.56 | 6.88 | 6.31 |
جدایی زاویه ای (درجه) | 10.76 | 10.80 | 10.85 |
اختلاف سمت (درجه) | 6.74- | 7.57- | 8.18- |
ضخامت (دقیقه قوسی) | 0.26 | 0.26 | 0.26 |
فاز (درصد) | % 1 | % 1 | % 1 |
سن (ساعت ودقیقه) | 25:07 | 25:06 | 25:07 |
فاصله تا زمین (کیلومتر) | 405459 | 405550 | 405550 |
3- نکات رصدی هلال شامگاهی محرم
از نظر رصدگران با تجربه ای نظیر آقایان قاضی میرسعید، بوژمهرانی و ... برنامه ریزی رصدی و توجه به نکات مربوط به هر رصد، مهمترین قسمت کار رؤیت هلال به شمار می آید. چه بسا موفقیت یک رصد هم توجه به این نکات و اتخاذ تصمیمات مناسب باشد:
- استفاده از سیارات مشتری و زهره در آسمان شامگاهی برای بررسی میزان فکوس ابزار مورد استفاده، می تواند مفید باشد. عطارد هم در فاصله حدود 6 درجه ای شمال شمال غرب هلال، می تواند نشانه خوبی باشد.
- استفاده از شاخصهای مختلف روی افق با کمک خورشید (قبل از غروب خورشید) و یا ستارگان (در شب قبل) می تواند در پیدا کردن محل هلال مفید باشد. برای این منظور سمت هلال را در لحظه غروب و لحظات بعد، با سمت خورشید یا ستاره خاص برابر گرفته و زمان عبور را از نرم افزار بدست آورید.
- برای این رصد بهتر است به دنبال رصدگاهی باشید که افق صفر داشته باشد. وجود کوه در افق باعث می شود هلال در زمان روشنی آسمان، غروب کند و هلال از دست برود.
4- تکرار یک رصد مشابه
اکنون که به پارامترهای این رصد نگاه می کردم، دیدم که تا حدی این هلال به یک هلال رکورد شکن در گذشته دور شبیه است. دهه 1370 تا 1380 سالهایی است که مجله نجوم برای توسعه شاخه نجوم آماتوری در کشور دست به برنامه ها مختلفی زد و شاید این تلاش اکنون بعد از 17 سال به بار نشسته است. خصوصاً در زمینه رؤیت هلال که همکاری آقای صیاد و گیاهی با این نشریه خیلی نزدیک بود. در شماره 67-68 خبر شکسته شدن رکورد رؤیت هلال با چشم غیر مسلح توسط استم در امریکا چاپ شد. پس از آن خبر شکسته شدن رکورد رؤیت هلال با چشم غیر مسلح توسط آقای زاهد آرام در شماه 70 (تیر 1376) منتشر شد. با این خبر شوق و ذوق رصدگران برای رکورد شکنی بیشتر شد.
اما بازبینی این رصد ( 17 اردیبهشت 1376 در شهر بیرجند) با استفاده از نرم افزاهای نجومی، نکات زیادی را به ما نشان می دهد. اینکه رؤیت کنندگان این هلال (آقایان زاهد آرام و فیضی) هلال را در نزدیکی افق و دقایقی قبل از غروب هلال رؤیت کرده اند. وجود پارمترهای این رصد در زیر حد رؤیت پذیری، امروزه کارشناسان را بر آن داشته تا رصدهای مشابه انجام شود تا در آینده بتوان برای پیش بینی رؤیت چنین هلالهایی، با اطمینان بیشتری صحبت کرد.
به نظر بنده برای رصد هلال محرم، نقاط شمالی ایران نظیر شهرهای مشهد، سرخس و بجنورد، می تواند مقایسه خوبی برای این دو هلال باشد. در زیر پارامترهای مقایسه را در لحظه غروب خورشید می بینید:
پارامترها | بیرجند 17-2-1376 | هلال 8 دی 1387 | |
مشهد | سرخس | ||
غروب خورشید (ساعت ودقیقه) | 19:19 | 16:24 | 16:18 |
مدت مکث (دقیقه زمانی) | 35 | 42 | 42 |
ارتفاع(درجه) | 6.01 | 5.99 | 5.88 |
جدایی زاویه ای (درجه) | 9.99 | 10.61 | 10.57 |
اختلاف سمت (درجه) | 7.35- | 8.14- | 8.17- |
ضخامت (دقیقه قوسی) | 0.24 | 0.25 | 0.25 |
فاز (درصد) | % 0.87 | 0.96 | 0.95 |
سن (ساعت ودقیقه) | 18:03 | 24:32 | 24:26 |
فاصله تا زمین (کیلومتر) | 376074 | 405577 | 405582 |
بی شک دیدن هلال محرم با چشم غیر مسلح برای نقاط فوق، یک رکورد از نظر پارامتر رؤیت در کمترین اختلاف ارتفاع محسوب خواهد شد.
با آرزوی داشتن آسمانی بدون ابر و غبار و موفقیت برای تمام رصدگران هلال
سید قاسم رستمی – عضو گروه غیر حرفه ای رؤیت هلال
تفت- 4-10-87
منبع : آسمان پارس |
ژان والژان «بینوایان» بار دیگر در دادگاه
طولانیترین دعوای حقوقی ادبی در فرانسه بر سر رمان حماسی ویکتور هوگو، بینوایان، روز جمعه گذشته به نفع نویسنده دو دنباله بر این کتاب، و ناشر آن، پلون، به پایان رسید.
دادگاه استیناف پاریس پس از هفت سال نهایتا به نفع پلون و فرانسوا سرزا که دو دنباله بر بینوایان نوشته و قهرمان آن، ژان والژان، را زنده کرده است رای صادر کرد و اعلام کرد که این دو کتاب «تجاوز به حقوق ویکتور هوگو» نیست.
رمان بینوایان بیش از هر رمان فرانسوی دیگر در خارج از کشور فرانسه خوانده شده و تاکنون الهامبخش چندین فیلم سینمایی و همین طور یک نمایش موزیکال در لندن بوده که بیش از ۲۰ سال است بر صحنه است.
پس از این که فرانسوا سرزا، روزنامهنگار و رماننویس، سفارش نوشتن دو دنباله بر شاهکار حماسی هوگو را دریافت کرد، پیر هوگو، نبیره این نویسنده بزرگ، با این شکایت که این دنبالهها تجاوز به حقوق فکری و اخلاقی این نویسنده است، به دادگاه رفت.
بینوایان داستان طولانی ژان والژان، یک محکوم و زندانی سابق، است که پس از آزادی از زندان تلاش میکند گذشته پر از گناه و خطای خود را کنار بگذارد. داستان بر پسزمینه آشوبهای اجتماعی و انقلاب قرن نوزدهم پاریس رخ میدهد.
حکم دادگاه استیناف پاریس غیر از انتشارات پلون و فرانسوا سرزا چند پیروز دیگر هم داشته است. چند ناشر دیگر هم قصد دارند دنبالههایی بر چند اثر کلاسیک ادبیات فرانسه از جمله مادام بوواری، اثر گوستاو فلوبر، را سفارش دهند و به همین دلیل منتظر چراغ سبز دادگاه بودند.
استدلال اصلی پیر هوگو، نبیره نویسنده شهیر فرانسوی، این بود که ناشر این دو کتاب با خانواده او مشورت نکرده است. او بیش از همه به زنده ماندن و تغییر در شخصیت سربازرس ژاور شکایت داشت که در پایان کتاب هوگو خود را به قصد خودکشی به رود سن میاندازد.
وکلای پیر هوگو اساس دفاع حقوقی خود را بر یکی از یادداشتهای هوگو گذاشته بودند که در اوج شهرت، اما پیش از چاپ بینوایان، نوشته است کتابی که تمام شد و به چاپ رسید دیگر نباید «به آن دست زد».
در مقابل وکلای انتشارات پلون به یک سخنرانی هوگو هفت سال پیش از مرگش استناد میکردند.
هوگو در این سخنرانی میگوید وقتی اثری منتشر میشود نویسنده آن دیگر «اربابش» نیست و این که آثارش جزء میراث کشور فرانسه است.
وکلای پلون همچنین اشاره میکردند که دنبالهنویسی بر آثار کلاسیک ادبیات سنتی طولانی است و برای مثال حداقل ۳۰۰ دنباله بر «دن ژوان» نوشته شده و ۳۹ دنباله بر «سه تفنگدار».
این دعوای حقوقی در فرانسه باعث بحثهای فراوان و گمانهزنی در این مورد شده بود که خود ویکتور هوگو اگر بود در مورد برداشتهای مدرن از اثر خود چه واکنشی نشان میداد. هوگو خود همواره از طرفداران عدالت اجتماعی و مخالفان سرسخت سانسور بود.
برخی کارشناسان ادبی این سوال را مطرح کردند که آیا خود ویکتور هوگو اگر زنده بود از این دو دنباله بر بینوایان یا کارتون والت دیزنی بر اساس «نتردام دوپاری» با عنوان «گوژپشت نتردام» بدش میآمد یا از آنها استقبال میکرد.
دو دنباله بر کتاب بینوایان در سال ۲۰۰۱ در آستانه جشنهای دویستمین سالگرد تولد هوگو به چاپ رسیدند.
فقط در شهر پاریس دو نمایشگاه بزرگ به این رمان ویکتور هوگو اختصاص دارد.
جشنواره موسیقی فجر، استادان در کنار جوانان
بیست و چهارمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر روز ۱۹ آذرماه در هشت سالن بزرگ شهر تهران آغاز شد و روز سهشنبه ۲۶ آذر با تقدیر از هنرمندان موسیقی به کار خود پایان داد.
در مراسم اختتامیه جشنواره امسال موسیقی فجر که در تالار وحدت تهران برگزار شد در کنار تجلیل از محمد نوری، خواننده سرشناس ایرانی، به هشت هنرمند نشان درجه یک هنری اعطا شد. حسن کسایی، پشنگ کامکار، مهدی آذرسینا، و سید محمد میرزمانی از جمله این هنرمندان بودند.
نخستین جایزه قیصر امینپور در حوزه کلام موسیقی نیز به مجموعه «نیلوفرانه» برای اشعار (قیصر امینپور)، آهنگ (عباس خوشدل)، و خواننده آن (علیرضا افتخاری) اهدا شد.
در بخش موسیقی کلاسیک، دو گروه «نیواک» و «آرس نووا» به طور مشترک در رتبه نخست قرار گرفتند. در بخش موسیقی ارکسترال هم «ارکستر بادی تهران» رتبه نخست را به دست آورد.
همچنین در بخش موسیقی سنتی دو گروه «ژوان نو» و «آلان» به طور مشترک در مقام اول قرار گرفتند. و در بخش موسیقی پاپ گروه «ایده» به مقام اول رسید.
در این جشنواره که برای اولین بار در ماه آذر برگزار میشد، در حدود صد برنامه از گروههای موسیقی سنتی، محلی، پاپ، کلاسیک ایرانی و خارجی اجرا شد.
جشنواره موسیقی بیست و چهارم نیز همچون سالهای گذشته شامل بخشهای رقابتی، جنبی، ویژه و بینالملل بود.
بخش موسیقی پاپ نیز که امسال برای دومین بار به طور مجزا در برنامه جشنواره گنجانده شده بود، بیش از بخشهای دیگر مورد استقبال و توجه مخاطبین قرار گرفت.
به گزارش خبرگزاریها، در حالی که صندلیهای برخی از سالنها خالی میماند، سالنهای گروههای پاپ مانند «رضا صادقی»، خواننده پاپ ایرانی، مملو از جمعیت بود، طوری که بسیاری کف سالن مینشستند.
در بخش بینالملل، هنرمندانی از کشورهای اتریش، فرانسه، رومانی، هلند، استونی و ترکیه در شاخههای موسیقی کلاسیک، مدرن، فولک و تکنوازی قطعاتی را اجرا کردند .
استادان موسیقی ایران چون محمدرضا لطفی، نوازنده برجسته تار، (همراه با گروه بانوان شیدا) و جلال ذوالفنون، آهنگساز و نوازنده سهتار، در کنار هنرمندان موسیقی پاپ ایران مانند احسان خواجهنوری، حمید حامی، محسن یگانه، رضا صادقی و علی لهراسبی نیز در بیست و چهارمین موسیقی فجر حضور داشتند.
همچنین ارکستر موسیقی ملی ایران به رهبری فرهاد فخرالدینی، آهنگساز سرشناس ایرانی، در روزهای آخر جشنواره قطعاتی را برای علاقهمندان موسیقی اجرا کرد.
چند گروه موسیقی بانوان نیز در قالب برنامههایی ویژه بانوان به هنرنمایی پرداختند که از جمله میتوان به گروههای «سایه»، «سرنا» به سرپرستی مهشاد بنکدار، ارکستر موسیقی «هنر زمان» به رهبری شهره جلالی قاجار و گروه «یاوران» به سرپرستی نوشین عقیقی و گروه «فرمان» به سرپرستی سارا علیپور اشاره کرد.
در برنامه امسال موسیقی فجر، همچنین بخشی به عنوان موسیقی انقلاب گنجانده شده بود و سرودهای زمان انقلاب در سالنهای انتظار، تالارها و در زمان استراحت میان دو بخش از بلندگوهای سالنها پخش میشد.
در طول جشنواره، سالنهای وحدت، رودکی، تئاترشهر، فرهنگسرای نیاوران، تالار بزرگ کشور، خانه هنرمندان، ارسباران و برج آزادی در اختیار گروههای موسیقی بود.
در روزهای اول جشنواره، گروه موسیقی فیوژن «تارهانا» (تارخانه) که ترکیبی از نوازندگان ایرانی، هلندی، ترکی و رومانیایی است به اجرای قطعات ترکیبی پرداختند. موسیقی این گروه تلفیقی از موسیقی نواحی بالکان، آناتولی و ملودی ترانههای کولیهای مرکز اروپاست.
در روزهای آخر جشنواره نیز ارکستر سمفونیک تهران به رهبری منوچهر صهبایی، در بخش جنبی، قطعاتی را اجرا کرد. همچنین ارکستر موسیقی نو به رهبری علیرضا مشایخی در سالن رودکی قطعاتی را نواخت.
در روز آخر جشنواره، ارکستر مجلسی «موتسارت» از اتریش قطعات کلاسیکی را اجرا کرد و گروه موسیقی امپرسیونیستی «پیاشر» از فرانسه در تالار وحدت برنامه اجرا کرد.
در طول جشنواره موسیقی فجر امسال، نشستهای تخصصی موسیقی نیز برگزار شد. به گزارش خبرگزاری فارس، مهدی آذرسینا، استاد موسیقی، وضعیت آموزش موسیقی در ایران را «مخدوش و آشفته» توصیف کرد. به نوشته فارس، استادان موسیقی چون مصطفی کمال پورتراب و هومان اسعدی طی نشستی عنوان کردند که به علت شیوه آموزش موسیقی در ایران «خلاقیت در موسیقی» وجود ندارد.
از گروههای موسیقی که در بیست و چهارمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر شرکت کردند میتوان به گروههای «مشکاتیان»، «خسروان»، «مدینا»، «مهرنوا»، «ترنج»، «لاویتا»، «کادانس»، «تنبورنوازان بیستون کرمانشاه»، «ساری تل» از عاشیقهای آذربایجان، گروه کر «پارسیان» و ارکستر کودکان ایرانزمین اشاره کرد.
منبع:رادیو فردا
ارحام صدر از «ارحام صدر» میگوید
رضا ارحام صدر، از بازیگران تئاتر و سینمای ایران، روز دوشنبه (۲۵ آذر) در ۸۵ سالگی در زادگاه خود، اصفهان، درگذشت.
رضا ارحام صدر ۱۶ سال پیش همراه با اعضای گروه خود، سپاهان، به آلمان رفت و نمایشنامه طنز «آقای معلم» را در چند شهر آن کشور به صحنه برد.
مصاحبه رادیو فردا با ارحام...
چه شد که تصمیم گرفتید پس از سالها دوری از صحنه، نمایش «آقامعلم» را در خارج از ایران ارائه کنید؟
رضا ارحام صدر: به نام خداوند جان و خرد. من چند سالی دچار ناراحتی آرتروز بودم؛ بنابر این نمیتوانستم در تئاتر فعالیتی داشته باشم.
اخیرا که وضعیت جسمیام بهبود یافته، دوستان جمع شدند و پیشنهاد دادند که گروه هنری «سپاهان» را دوباره راهاندازی کنیم.
این گروه در گذشته از لحاظ نشان دادن نمایشهای کمدی- انتقادی در شهر اصفهان سابقه خوبی داشته است.
با چند تن از دوستان قدیمی، از جمله آقای ممیزان و آقای صفاپور و هنرمندان دیگری مانند برادران کشانی، آقای ذابح، آقای بدری و خانمها سجادیه و عبیر ابیض، در شهر اصفهان یک گروه هنری تشکیل دادیم به همان نام؛ یعنی گروه هنری «سپاهان».
قرار بر این شد که مکتب کمدی- انتقادی را، که بسیار مورد توجه مردم است، ادامه دهیم.
مکتب کمدی- انتقادی، با این که پر از طنز است، اما مسائل سنتی در آن مورد توجه تماشاگران قرار میگیرد؛ بنابر این گروه هنری «سپاهان» تصمیم گرفت این مکتب را ادامه دهد.
شما در آلمان چند برنامه اجرا کردید؟
رضا ارحام صدر: در هفت شهر کشور آلمان در مجموع ۱۰ برنامه اجرا کردیم که آخرین آن در مونیخ بود.
باید بگویم که مردم به ما نیرو دادند و تشویق زایدالوصفی که از برنامه به عمل آوردند ما را بر آن داشت که باز هم تصمیم بگیریم در آینده برای تماشاگران عزیر و شریف ایرانی در خاک آلمان برنامههایی اجرا کنیم.
آقای ارحام صدر! بدون تعارف باید بگویم من شاهد بودم که بیشتر مردم برای دیدار شما میآمدند . لطفا بیشتر در مورد این نمایشنامه توضیح بدهید.
رضا ارحام صدر: وقتی قرار شد که به کشور آلمان مسافرت کنیم، من فکر کردم چه برنامهای را اجرا کنیم و به نظرم رسید همان مکتب کمدی- انتقادی را نمایش دهیم که نمایشگر آداب، سنن و فرهنگ ملت عزیز ایران است.
خوشحالم که آرزوی من عملی شد و توانستم به کشور آلمان بیایم و هموطنان خود را شاد کنم.
اما این که چرا نمایش «آقا معلم» را انتخاب کردیم به این دلیل است که این مسأله روز اجتماع ماست .
در جامعه برای ازدواج، تعیین مهریه یا تهیه جهیزیه دختران، مردم معتقد هستند مهریه باید رقم بسیار بالایی باشد و در نتیجه باید جهیزیهای برای دختر تهیه کنند که دو برابر مهریه باشد.
این آداب و رسومی است که از قدیم تا امروز دهان به دهان گشته و در هیچ کتابی نیامده است.
از آن جایی که همه افراد جامعه ثروتمند نیستند، این مسأله باعث میشود ازدواجی صورت نگیرد، دختران بلاتکلیف در خانهها بمانند و پسران با یک دنیا آرزو بلاتکلیف باشند که در هر خانهای را میزنند از اتومبیل، باغ و ویلای آنها سوال میشود.
موضوع این تئاتر تضاد بین فقر و غنا، تضاد بین دانش و بیدانشی است. مشکل ازدواج موضوع روز است و معلم فرد شایستهای است در اجتماع که آینده فرزندان ما را رقم میزند.
در نتیجه ما زندگی معلمی را نشان دادیم که یک خانواده بیسواد بازاری به خواستگاری دخترش میآیند.
ما میخواهیم معایب اجتماع ما به صورت صحنههای انتقادی که رنگ طنز هم داشته باشد مورد توجه مردم قرار بگیرد.